محدودیت‌های روش‌شناختی برنامة پژوهشی پوپر دربارة «جامعة باز»

نویسنده

  • علیرضا اسمعیل زاد عضو هیأت علمی گروه علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز
چکیده مقاله:

کارل پوپر، به دلیل مواضع­اش راجع به فلسفه و روش علم، و نیز به خاطر جهت­گیری­هایش در اندیشة سیاسی، جایگاهی را در تاریخ اندیشه­های سدة بیستم کسب کرده است. سهم پوپر در فلسفة علم، عمدتاً به نقد و تخطئة استقراگرایی و دفاع از ابطال­گرایی مربوط می­شود و سهم اصلی او در اندیشة سیاسی به دفاعی که از جامعة باز انجام داده بر‌می­گردد. هم در روش علم و هم در اندیشة سیاسی تأکید او بر "خردباوری انتقادی" است. علم و روش آن الهام‌بخش مهمی برای کل فلسفه پوپر بوده است. اما دیدگاه­ او در فلسفه و روش علم با انتقاداتی روبرو شده است. اگر بپذیریم که فلسفة سیاسی پوپر در حدود امکانات روش­شناسی او شکل گرفته است، آنگاه برای پرداختن به ناکارآمدی­های برنامة پژوهشی او در خصوص جامعة باز باید بعضی محدودیت‌های روش­شناسی وی مورد بررسی قرار گیرد. مقالة حاضر این ادعا را پیش می­کشد که برنامة پژوهشی پوپر در خصوص جامعة باز در حدود امکانات روش‌شناسی او شکل گرفته و با کاستی­ها و محدودیت‌هایی مواجه است. این مقاله با نگاهی انتقادی سعی می­کند محدودیت‌های برنامة پژوهشی و نیز برخی جزمیت­های "جامعة باز" پوپر را نشان دهد. به نظر می­رسد برنامة پژوهشی پوپر راجع به جامعة باز، در برابر پرسش از تکثرگرایی بنیادی- که اساس معرفتی جامعة باز است- آسیب‌پذیر می­نماید.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

پژوهشی دربارة طبسین

This article is presented in two parts. The first part is a study of the term "Tabaseyn" in the historical and geographical texts - from the 3rd century up to now. Through reliance on the sources, the author has come to the conclusion that prior to the 6th century A.H., Tabaseyn (the two Tabases) was not applied to Tabas-e _orma-and Tabas-e 'Annan which were later mentioned as Tabas-e Gilaki a...

متن کامل

پژوهشی اسطوره‌شناسانه در بن‌مایه‌های جامعة مدرن غربی

انسان¬گرایان (Humanists) اروپایی در دورة رنسانس با رویگردانی از حاکمیت استبدادی ارباب کلیسا در قرون وسطا به مطالعه و بازخوانی آموزه‌های یونان باستان همت گماشتند و در یک فرایند تجدید حیات و نوزایی، عصر طلایی اسطوره‌های باستانی یونان را مبنای حرکت تکاملی خود به سوی رشد و پیشرفت انسان‌مدارانه قرار دادند. مردان دورة رنسانس معتقد بودند حاکمیت زورمدارانة ارباب کلیسا در عصر میانه موجب انقیاد کورکورانه...

متن کامل

پژوهشی دربارة جایگاه ادبیات تعلیمی در قصاید پارسی

  ادبیات تعلیمی، یکی از مهم‌ترین انواع ادبی است که در فرهنگ و ادبیات هر کشوری یافت می‌شود و سعی در پرورش قوای روحی و صفات نیک اخلاقی انسان‌ها دارد. این نوع ادبی در بسیاری از آثار شاعران ایرانی وجود دارد. آثاری که به شیوه‌های گوناگون به تعلیم مردم و آموزه‌های اخلاقی ایشان اشاره دارد. شعرا با استفاده از صنایع مختلف ادبی، کلامی پر از پند و اندرز می‌سرایند و با استفاده از تمثیل‌ها...

متن کامل

پژوهشی دربارة جایگاه ادبیات تعلیمی در قصاید پارسی

  ادبیات تعلیمی، یکی از مهم‌ترین انواع ادبی است که در فرهنگ و ادبیات هر کشوری یافت می‌شود و سعی در پرورش قوای روحی و صفات نیک اخلاقی انسان‌ها دارد. این نوع ادبی در بسیاری از آثار شاعران ایرانی وجود دارد. آثاری که به شیوه‌های گوناگون به تعلیم مردم و آموزه‌های اخلاقی ایشان اشاره دارد. شعرا با استفاده از صنایع مختلف ادبی، کلامی پر از پند و اندرز می‌سرایند و با استفاده از تمثیل‌ها...

متن کامل

پژوهشی دربارة رویکرد فقهی رشید رضا در تفسیر المنار

تفسیر القرآن الحکیم مشهور به المنار، از مهم‌ترین تفاسیر قرآن در سدهٔ چهاردهم هجری است که در این عرصه، آرای جدید و در خور تحقیق، عرضه کرده است. مقالهٔ حاضر با نگاهی توصیفی‌تحلیلی رویکرد فقهی رشید رضا در این تفسیر را برمی‌رسد و بیان می‌دارد که «نفی تبعیّت بدون دلیل از اقوال پیشینیان»، «کاستن از گسترهٔ فقه» و «مصلحت‌محوری فقیهانه»، مشخّصه‌هایی بارز در رویکرد فقهی صاحب المنار ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 3  شماره 214

صفحات  1- 28

تاریخ انتشار 2010-02-20

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023